...και αρχικά προτάθηκε από τον Πρωταγόρα και τον Γοργία με τους διάσημους αφορισμούς τους. Η εξέλιξη της φιλοσοφίας της Ακαδημίας μέχρι τους πρώτους αιώνες μ.Χ. οδήγησε στις ιδέες των σκεπτικών για την οντολογία όπως συνοψίζονται στο παράδειγμα του Σέξτου Εμπειρικού ( οι αισθήσεις μας παρουσιάζουν ένα μήλο σαν γλυκό, μαλακό, κόκκινο και εύοσμο. Όμως δεν ξέρουμε αν το μήλο έχει μόνο ένα χαρακτηριστικό που εμείς αντιλαμβανόμαστε σαν τέσσερα ή αν έχει πολύ περισσότερα χαρακτηριστικά που δεν μπορούμε να αισθανθούμε [“..a quibus numquam dictum sit aut colorem aut saporem aut sonum nullum esse, illud sit disputatum, non inesse in his propriam, quae nusquam alibi esset, ueri et certi notam.”]¹.  Πιο πρόσφατα  ο Βίτγκενσταϊν δήλωνε ότι ο κόσμος αποτελείται από γεγονότα και ότι δεν υπάρχουν  πράγματα² και ο Άϊνσταϊν δήλωσε ότι κάποια στιγμή αντιλήφθηκε ότι «η θεωρία αποφασίζει τι μπορούμε να παρατηρήσουμε»³ και όχι το αντίθετο.

            Σύμφωνα με τον επιλεκτικό ρεαλισμό, η οντολογική σκέψη διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και βασίζεται στον ορισμό αντί στην αντίληψη των όντων. Ένα όν ορίζεται σύμφωνα προς ένα συγκεκριμένο σκοπό μέσα από την επιλογή των ιδιοτήτων που του αποδίδονται κατά την διαδικασία. Έτσι μπορεί να συμβεί ώστε ένα κλαδί στο έδαφος δηλαδή μια συγκεκριμένη συγκέντρωση ύλης, γίνεται αντιληπτό ακριβώς με τον ίδιο τρόπο από δύο διαφορετικούς παρατηρητές. Όμως, μπορεί να οριστεί σαν «ξύλο» από τον πρώτο και σαν  «ραβδί» από τον δεύτερο, ανάλογα προς τους διαφορετικούς τους σκοπούς, επιλέγοντας τις ιδιότητες «καίγεται», «φορητό» και «μακρύ», «ανθεκτικό», «ελαφρύ», αντίστοιχα.

            Ο ανθρώπινος νους ορίζει τα όντα ταξινομώντας ότι αντιλαμβάνεται σε κατηγορίες που δημιουργούνται σύμφωνα με ένα ή περισσότερους σκοπούς. Όλα τα όντα που ορίζονται με αυτό τον τρόπο αντιμετωπίζονται σαν ετικέτες ή, αν μια ανεπτυγμένη γλώσσα είναι διαθέσιμη, σαν επίθετα. Η διαδικασία με την οποία τα όντα ορίζονται μέσω της επιλογής των ιδιοτήτων τους είναι στην πραγματικότητα μια διαδικασία ταξινόμησής τους μέσα σε κατάλληλα κατασκευασμένες κατηγορίες για ένα συγκεκριμένο σκοπό. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι ένα τακτικό μοντέλο του περιβάλλοντος, ο κόσμος.

            Σε αντίθεση προς τον επιστημονικό ρεαλισμό, αυτό επιτρέπει την ισότιμη μεταχείριση όλων, συμπεριλαμβάνοντας και μια πληθώρα όντων όπως, «ψυχή», «Κένταυρος», «θεός», «δίκαιο», «εξωγήινοι», «φάντασμα» κ.λ.π. που η ύπαρξή τους είναι αμφιλεγόμενη, μπορεί να σχετίζεται με το υπερφυσικό, ή να αγνοείται πλήρως στον κυρίαρχο τρόπο σκέψης. Έτσι, αφού:

            Α) ένα όν ορίζεται από τον ανθρώπινο νου μέσω της επιλογής των ιδιοτήτων του

            Β) αυτές οι ιδιότητες αποφασίζονται μέσω μιας διαδικασίας κατηγοριοποίησης σύμφωνα με κάποιο σκοπό

            Γ) όλοι οι ενδιάμεσοι σκοποί οδηγούν σε ένα τελικό μεγάλο σκοπό, αυτόν της επιβίωσης

            τότε συνεπάγεται ότι αυτή η συγκεκριμένη κατηγοριοποίηση θεωρήθηκε χρήσιμη για την ευημερία του συγκεκριμένου ανθρώπου και τον πολλαπλασιασμό των απογόνων του  και των συντρόφων του, που, προφανώς θα διδαχθούν να έχουν τις ίδιες απόψεις. Αλλιώς, είτε η συγκεκριμένη επιλογή δεν θα είχε γίνει καθόλου, είτε αν ήταν ανεπιτυχής, θα είχε μειώσει τις πιθανότητες επιβίωσής του. Πρέπει να τονιστεί ότι η σκέψη οποιουδήποτε όντος, είτε θεωρείται πραγματικό είτε όχι, πρέπει να διαχωριστεί από την αληθή πραγματικότητα του περιβάλλοντος. Το περιβάλλον αποτελείται από, ίσως ασαφή για τις αισθήσεις μας και τον νου μας αλλά εντελώς πραγματικές, δυνάμεις που ασκούνται πάνω τους και καθορίζουν τις ανθρώπινες ζωές. Έτσι , το κριτήριο της επιτυχίας οποιουδήποτε ορισμού είναι το ίδιο το περιβάλλον. Το περιβάλλον θα αποφασίσει αν ο συγκεκριμένος άνθρωπος είχε δίκιο ή άδικο, μέσα από την αύξηση ή μείωση της πιθανότητάς του για επιβίωση. Έτσι, αφού αυτή η διαδικασία εξαρτάται από τις ανθρώπινες επιλογές που φιλτράρονται από την φυσικής επιλογή, η αντίστοιχη άποψη της πραγματικότητας μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι μια παραλλαγή ρεαλισμού που ονομάζεται επιλεκτικός ρεαλισμός.

Βιβλιογραφία

             1.     Cicero, Academica II. 103

            2.      Wittgenstein L. “Tractatus logico-philosophicus”, 4.1272

3.       Heisenberg, Physics and Beyond, Arnold J. Pomerans, trans.(New York: Harper, 1971), p.63